Czym jest i jak działa system ABS w samochodzie?

ABS (Anti-lock Braking System) to podstawowy system bezpieczeństwa aktywnego, zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania. Dzięki temu auto podczas hamowania nie wpada w poślizg, co pozwala kierowcy zachować kontrolę nad pojazdem.

Obecnie ABS to standardowe wyposażenie zarówno nowych samochodów, jak i tych sprzed 20 lat. Czujniki tego systemu wykorzystywane są także przez inne, bardziej zaawansowane układy bezpieczeństwa. Co to jest ABS? Jak działa? Jak zdiagnozować system ABS? Na te oraz inne pytania odpowiedzi znajdziesz w moim artykule.

Spis treści

Historia systemu ABS

Co daje ABS w samochodzie?

Warunki prawidłowego działania ABS

Dlaczego powstał system ABS?

Jak działa ABS w autach?

Jak działa ABS w praktyce (podczas jazdy i hamowania)?

Co warto wiedzieć o systemie ABS?

Hamowanie samochodem z ABS – co warto wiedzieć zimą?

Hamowanie autem bez ABS

Jak sprawdzić czujnik ABS?

Sprawdzenie systemu ABS przed zakupem auta używanego

Sprawdź inne artykuły i porady motoryzacyjne na moim blogu:

Historia systemu ABS

System ABS został wprowadzony do produkcji w 1978 roku przez firmę Bosch. Początkowo był dostępny wyłącznie w luksusowych samochodach, takich jak BMW serii 7 i Mercedes klasy S, ze względu na wysoką cenę. Jednak postęp technologiczny i miniaturyzacja obniżyły koszty produkcji, a także zwiększyły konkurencję wśród producentów. Dziś ABS jest obowiązkowym elementem wyposażenia każdego nowego auta, niezależnie od klasy – od miejskich samochodów klasy A po duże limuzyny. W ostatnich latach system ten stał się również powszechny w motocyklach.

Co daje ABS w samochodzie?

System ABS w samochodzie zapewnia:

ochronę przed poślizgiem kół podczas hamowania,
skrócenie drogi hamowania,
utrzymanie kontroli nad pojazdem na śliskiej nawierzchni.

Warunki prawidłowego działania ABS

Aby ABS działał efektywnie, konieczne jest spełnienie kilku warunków:

Sprawny układ hamulcowy – tarcze, klocki i płyn hamulcowy muszą być w dobrym stanie, ponieważ system generuje silne skoki ciśnienia w układzie.
Dobre opony – muszą mieć odpowiedni bieżnik i być dostosowane do pory roku, zapewniając właściwą przyczepność.
Sprawne amortyzatory – ich zużycie może powodować nieprawidłowe działanie ABS, uruchamiając go nawet przy lekkim hamowaniu.

Dlaczego powstał system ABS?

Podczas hamowania koła powinny stopniowo wytracać prędkość, aż do zatrzymania pojazdu. Jeśli jednak zablokują się i przestaną się obracać, tracą przyczepność i zachowują się jak łyżwa na lodzie. To prowadzi do wydłużenia drogi hamowania, utraty kontroli nad pojazdem i potencjalnego wypadku. ABS zapobiega takim sytuacjom, modulując siłę hamowania i umożliwiając kierowcy zachowanie panowania nad autem.

Jak działa ABS w autach?

System ABS składa się z kilku kluczowych elementów:

Sterownik elektroniczny – analizuje dane z czujników i steruje pracą układu hamulcowego.
Pompa hydrauliczna – reguluje ciśnienie płynu hamulcowego, zapobiegając blokowaniu kół.
Czujniki prędkości obrotowej – zamontowane przy każdym kole, monitorują prędkość obrotową i dostarczają dane do sterownika.

Gdy sterownik wykryje, że któreś z kół zaczyna się blokować, natychmiast redukuje ciśnienie w hamulcach tego koła, po czym ponownie je zwiększa. Dzięki temu ABS działa w cyklach, zapobiegając poślizgowi i utracie kontroli nad pojazdem.

Jak działa ABS w praktyce (podczas jazdy i hamowania)?

Podczas hamowania kierowca naciska pedał hamulca, co aktywuje układ hamulcowy. Płyn hamulcowy pod odpowiednim ciśnieniem trafia do pompy ABS, a następnie do zacisków hamulcowych. W efekcie tłoczki w zaciskach wysuwają się, dociskając klocki hamulcowe do tarcz. Jeśli przednie koła wjadą na śliską nawierzchnię i stracą przyczepność, może dojść do ich zablokowania.

Czujniki prędkości obrotowej ABS wykrywają blokadę kół i przekazują sygnał do sterownika ABS. Sterownik analizuje dane ze wszystkich kół i identyfikuje te, które straciły przyczepność. Następnie aktywuje pompę ABS, która modulując przepływ płynu hamulcowego, przerywa hamowanie kilkukrotnie na sekundę. To tzw. hamowanie pulsacyjne, które pozwala oponom odzyskać przyczepność i ponownie zacząć się obracać. Gdy system wykryje, że koła znów się kręcą, przestaje modulować ciśnienie w układzie hamulcowym.

Działanie ABS jest odczuwalne dla kierowcy – na pedale hamulca można wyczuć charakterystyczne wibracje. System ABS jest monitorowany przez diagnostykę pokładową, a w razie awarii na desce rozdzielczej pojawia się kontrolka ostrzegawcza.

Co warto wiedzieć o systemie ABS?

System ABS stanowi podstawę dla wielu innych układów bezpieczeństwa. Czujniki prędkości obrotowej wykorzystywane są m.in. przez:

ASR – system zapobiegający poślizgowi kół napędzanych,
ESP – układ stabilizacji toru jazdy zapobiegający poślizgom podsterownym i nadsterownym,
Systemy wspomagające zjazd i podjazd pod wzniesienia, stosowane w SUV-ach,
Pośrednie systemy kontroli ciśnienia w oponach (TPMS), które nie wymagają czujników w wentylach.

Hamowanie samochodem z ABS – co warto wiedzieć zimą?

Hamowanie w samochodzie wyposażonym w ABS nie wymaga od kierowcy dodatkowych czynności. W sytuacji zagrożenia należy jedynie mocno nacisnąć pedał hamulca i utrzymać właściwy tor jazdy. System ABS pomoże w zachowaniu kontroli nad pojazdem, umożliwiając ominięcie przeszkody.

Warto jednak pamiętać, że obecność ABS (oraz innych systemów wspomagających) nie zwalnia kierowcy z obowiązku zachowania ostrożności.

Hamowanie autem bez ABS

Obecnie trudno znaleźć na polskich drogach samochody bez ABS – mogą one występować jedynie w starszych pojazdach, mających ponad 20 lat.

Na śliskiej nawierzchni kierowcy starszych aut stosowali technikę pulsacyjnego naciskania i zwalniania pedału hamulca, co miało zapobiec blokowaniu kół. Jednak nie dorównuje to skuteczności systemu ABS. W autach bez ABS należy zachować szczególną ostrożność podczas jazdy po śliskich drogach.

Jak sprawdzić czujnik ABS?

Czujniki ABS są monitorowane przez system diagnostyki pokładowej. W razie awarii na desce rozdzielczej pojawi się kontrolka ostrzegawcza:

jeśli samochód wyposażony jest jedynie w ABS – zapali się kontrolka ABS,
jeśli auto posiada ASR lub ESP – może zaświecić się kontrolka ASR lub ESP.

Aby zdiagnozować problem, należy podłączyć urządzenie diagnostyczne (komputer) do gniazda OBD2 i odczytać kod błędu. Czujniki prędkości obrotowej są nierozbieralne i nienaprawialne – w przypadku uszkodzenia konieczna jest ich wymiana. Awarię może powodować także zabrudzenie czujnika, uszkodzenie przewodu, jego rozłączenie lub uszkodzenie koła sygnałowego.

Systemy ABS, ASR i ESP znacząco zwiększają bezpieczeństwo na drodze, zwłaszcza w trudnych warunkach. Choć wpływają na cenę pojazdu, są dziś standardem w nowoczesnych samochodach i trudno wyobrazić sobie jazdę bez nich.

Sprawdzenie systemu ABS przed zakupem auta używanego

System ABS (Antilock Braking System) to technologia stosowana w pojazdach w celu zapobiegania blokowaniu się kół podczas gwałtownego hamowania, co poprawia bezpieczeństwo jazdy. Dzięki czujnikom monitorującym prędkość obrotu kół, system ABS reguluje ciśnienie w układzie hamulcowym, zapobiegając ich zablokowaniu i umożliwiając utrzymanie kontroli nad pojazdem, szczególnie na śliskiej nawierzchni.

Jeśli planujesz zakup auta, szczególnie używanego, warto zwrócić szczególną uwagę na stan układu hamulcowego, w tym systemu ABS. Jako rzeczoznawca samochodowy z Trójmiasta oferuję profesjonalną pomoc w sprawdzaniu i zakupie aut używanych. Podczas inspekcji dokładnie sprawdzam układ hamulcowy i wykonuję diagnostykę komputerową systemu ABS, co pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych problemów. Pomagam również przy odbiorze auta z salonu (Pomoc w odbiorze nowego auta z salonu Trójmiasto) czy po naprawie (Pomoc w odbiorze auta po naprawie Trójmiasto) – w obu przypadkach również podczas inspekcji sprawdzam, czy układ hamulcowy i system ABS działają bez zarzutu.