Narzędzia do serwisu, diagnostyki i naprawy motocykla, czyli co w garażu powinien mieć motocyklista?

Posiadanie motocykla to nie tylko przyjemność z jazdy, ale także odpowiedzialność za jego konserwację i ewentualne naprawy. Regularne serwisowanie jest kluczowe, aby zapewnić sprawność maszyny oraz zapewnić jej właścicielowi bezpieczeństwo na drodze wynikające ze sprawności najróżniejszych układów w motocyklu. Jednak aby przeprowadzić pewne czynności serwisowe, potrzebujemy narzędzi.

W tym artykule postanowiłem stworzyć listę podstawowych narzędzi i akcesoriów, które ułatwią i umożliwią regularny serwis motocykla. Pokuszę się również o wypisanie zaawansowanych narzędzi, które spotkamy raczej w serwisach i warsztatach motocyklowych (lub u zapaleńców motocyklowych, którzy w sposób kompleksowy serwisują swoje motocykle). Zapraszam do lektury i odhaczania, co już macie w swoich garażach, a co jeszcze wymaga dokupienia.  

Czy bez wiedzy i doświadczenia jako mechanik warto zabierać się za serwis swojego motocykla?

Zanim jednak przejdę do wypisywania narzędzi i akcesoriów dedykowanych do serwisu motocykla, chcę wyjaśnić jedną kwestię – mianowicie, czy bez wykształcenia mechanika w ogóle warto zabierać się za serwis własnego motocykla. Moja odpowiedź brzmi jednoznaczne – TAK! Sam jestem samoukiem, sam wielu rzeczy uczyłem się z poradników w sieci, rozmów z mechanikami, oglądania wskazówek na YT czy też po prostu wertowania serwisówek konkretnych motocykli czy instrukcji obsługi. Nie wiesz, jak wyregulować łańcuch w swoim motocyklu lub jak dostać się do filtra powietrza? Chcesz wymienić olej, ale nie wiesz, jaką siłą dokręcić filtr oleju i korek spustowy? Zajrzyj do dołączonej do motocykla instrukcji obsługi lub ściągnij serwisówkę z sieci – wielu motocyklistów nawet nie zdaje sobie sprawy, jak wiele czynności serwisowych w instrukcjach opisują producenci (i robią to bardzo dokładnie).

Zatem jeżeli masz chęci, miejsce i możliwości – zachęcam do samodzielnego przeprowadzania prostych czynności serwisowych. Ta satysfakcja z własnoręcznie przeprowadzonego serwisu olejowego jest tego warta. A jeżeli nie jesteś pewien, czy przeprowadzone przez Ciebie prace zostały wykonane zgodnie ze sztuką, po takim serwisie podjedź do mechanika/ASO na sprawdzenie, to wszystko.

WAŻNE – pamiętaj, że jeżeli masz nowy motocykl na gwarancji, niestety Twoje serwisy i prace przy motocyklu muszą być mocno okrojone, przynajmniej  przez okres trwania gwarancji (aby ją zachować), jesteś zdany na serwis motocykla w Autoryzowanej Stacji Obsługi. Niemniej nikt nie zabroni Ci sprawdzić naciągu łańcucha (zobacz mój poradnik: Jak naciągnąć łańcuch w motocyklu i sprawdzić luz oraz jego osiowość? Kiedy wymienić napęd motocyklowy?), wymienić oleju wcześniej (na przykład po przejechanych 5000 km, a nie jak zalecają normy ekologii po 10000-15000 km) czy wcześniej dokonać inspekcji filtra powietrza.

Podstawowe narzędzia do naprawy motocykli

Zacznijmy od podstaw, czyli akcesoriów i narzędzi, które moim zdaniem powinny znaleźć się w posiadaniu każdego motocyklisty, który chce zadbać o swoją maszynę, ucząc się jej i jednocześnie mając niepowtarzalną satysfakcję z własnoręcznie przeprowadzonego serwisu czy diagnostyki.

Śrubokręty z końcówkami magnetycznymi

Magnetyczne końcówki śrubokrętów to ogromna pomoc przy pracach serwisowych przy motocyklu (gdzie jednak na zbyt dużą ilość miejsca narzekać nie możemy). Dzięki nim śruby nie wypadną i nie zgubią się w trudno dostępnych miejscach. Różne rozmiary i kształty śrubokrętów (krzyżowe, płaskie) są niezbędne do większości prac przy motocyklu, np. przy odkręcaniu elementów owiewek czy osłon.

Komplet kluczy płasko-oczkowych

Klucze płasko-oczkowe to jedne z najczęściej używanych narzędzi w warsztacie. Idealne do odkręcania i dokręcania śrub i nakrętek w różnych miejscach motocykla. Klucz oczkowy zapewnia mocny chwyt, a płaski umożliwia pracę w trudno dostępnych miejscach. Osobiście polecam klucze płasko-oczkowe, które działają na zasadzie grzechotek (są droższe, jednak wiele razy pozwoliły mi odkręcić nakrętki w miejscu praktycznie niedostępnym).

Walizka z kluczami nasadowymi i grzechotkami (różnych wielkości)

Komplet kluczy nasadowych to obowiązkowy element wyposażenia każdego garażu. Dzięki różnym rozmiarom nasadek oraz grzechotkom o różnych długościach, możemy szybko i sprawnie dokręcać oraz odkręcać śruby. Ponadto taka walizka będzie uniwersalna i przyda się również przy innych pracach, na przykład przy aucie czy też przy majsterkowaniu w domu.

Klucz dynamometryczny o zakresie 1-200 NM

Klucz dynamometryczny to narzędzie niezbędne przy dokręcaniu elementów z odpowiednim momentem obrotowym. Jest to kluczowe zwłaszcza przy naprawach silnika, gdzie nadmiernie dokręcone lub niedokręcone śruby mogą spowodować poważne awarie. Zakres 1-200 NM pozwala na dokładną pracę z różnymi elementami motocykla, od delikatnych części układu paliwowego czy owiewek po śruby silnika czy nakrętki kół (choć w Ducati potrzeba klucza 240 NM).

Klucze imbusowe

Klucze imbusowe są standardem w wielu nowoczesnych motocyklach, zwłaszcza przy elementach montażowych ramy, zaciskach hamulcowych czy przy regulacji lusterek. Warto zainwestować w solidny zestaw, który nie ulegnie szybkiemu zużyciu. Osobiście polecam imbusy na plastikowych rączkach, dzięki czemu łatwiej jest nimi operować.

Klucz do świec

Klucz do świec umożliwia bezpieczne i precyzyjne wykręcanie oraz wkręcanie świec zapłonowych, które są kluczowym elementem pracy silnika. Dostęp do świec w motocyklu zazwyczaj jest mocno ograniczony, dlatego odpowiedni klucz jest niezbędny. Przed zakupem sprawdź w serwisówce, jakiej wielkości klucz do świec niezbędny jest w Twoim motocyklu lub kup cały zestaw.

Szczelinomierz

Szczelinomierz (polecam wersję na listkach) to narzędzie służące do pomiaru odstępu elektrod w świecach zapłonowych lub ustawiania luzu zaworowego. Precyzyjna regulacja tych parametrów oraz częsta ich kontrola zapewnia prawidłową pracę silnika.

Klucz do filtrów oleju / opaska do filtra

Wymiana oleju to podstawowa czynność serwisowa, a odpowiedni klucz do filtrów oleju pozwala szybko i sprawnie wykręcić zużyty filtr. Narzędzie to zapewnia pewny chwyt i zapobiega uszkodzeniom obudowy filtra. Ponadto klucz pozwala przykręcić nowy filtr oleju z odpowiednim momentem.

Pompka do odpowietrzania układu hamulcowego

Ręczna pompka (lub podłączana do kompresora), która pozwoli odpowietrzyć układ hamulcowy i wymienić płyn hamulcowy to kolejne narzędzie, które przyda się w każdym garażu motocyklisty. Płyn hamulcowy należy wymieniać średnio co 1-2 lata (płyn jest higroskopijny, narażony na wilgoć), a sama wymiana w serwisie kosztuje kilkaset złotych (w ASO nawet do 500 zł), co przy koszcie zakupu pompki (oscyluje w granicach 50-100 złotych) zwróci się już po pierwszym użyciu.

Specjalistyczna chemia odtłuszczająca i czyszcząca, smary

Odpowiednia chemia to podstawa długotrwałego i bezawaryjnego użytkowania motocykla. Odtłuszczacze oraz środki czyszczące pomagają w usuwaniu brudu i starego smaru, a smary chronią elementy ruchome przed zużyciem. Nie zapominajmy również o smarze do łańcucha i środków czyszczących (może być również benzyna ekstrakcyjna) jego konserwacji. Regularne stosowanie tych środków znacznie wydłuża żywotność podzespołów motocykla.

Stojaki motocyklowe przód i tył lub podnośnik

Stojaki motocyklowe to nieoceniona pomoc podczas prac serwisowych. Ułatwiają stabilne podniesienie motocykla, co pozwala na bezpieczną wymianę opon, regulację łańcucha czy wymianę oleju. Minimum to stojaki przód i tył, a spełnienie marzeń wielu pasjonatów motocykli to własny podnośnik stołowy.

Kompresor/sprężarka powietrza

Kompresor powietrza pozwala na szybkie pompowanie opon oraz czyszczenie trudno dostępnych miejsc w motocyklu za pomocą sprężonego powietrza (ja osobiście kompresora używam również do osuszania motocykla po myciu). Jest to bardzo przydatne narzędzie w codziennych pracach serwisowych i pielęgnacyjnych przy moto.

Ręczniki papierowe

Prosta, ale niezwykle pomocna rzecz. Ręczniki papierowe ułatwiają utrzymanie czystości w trakcie prac serwisowych, np. podczas wymiany oleju czy czyszczenia elementów motocykla.

Zaawansowane narzędzia do diagnostyki, naprawy i serwisu motocykli

Poniżej lista specjalistycznych narzędzi, które najczęściej spotkamy w serwisach i warsztatach motocyklowych. Oczywiście to nie wszystkie narzędzia, wymienię tylko te najczęściej spotykane. Są one jednak na tyle drogie, iż moim zdaniem nie są kompletnie opłacalne w zakupie w przypadku serwisowania tylko 1-2 motocykli rocznie we własnym zakresie.

Przyrząd do wymiany uszczelniaczy przedniego zawieszenia

Wymiana uszczelniaczy przedniego zawieszenia to precyzyjna praca wymagająca specjalistycznych narzędzi. Przyrząd ten pomaga w bezpiecznej wymianie uszczelniaczy bez ryzyka uszkodzenia amortyzatorów i powierzchni lag.

Prasa do amortyzatorów

Prasa do amortyzatorów umożliwia demontaż oraz montaż sprężyn w amortyzatorach. Jest to narzędzie kluczowe przy regeneracji lub wymianie tych elementów. Prasa pozwala w bezpieczny i technologicznie dedykowany sposób zdemontować sprężyny amortyzatorów i ponownie je zamontować (bez ściskania lag w imadłach i tym podobnych).

Wakuometr

Wakuometr to narzędzie służące do precyzyjnej regulacji gaźników poprzez pomiar podciśnienia w cylindrach. Jest nieoceniony w motocyklach z wieloma gaźnikami, gdzie synchronizacja pracy cylindrów jest kluczowa.

Przyrząd do demontażu wału korbowego

Wał korbowy to serce silnika, a jego demontaż i montaż wymagają użycia specjalistycznego narzędzia, które zapewnia bezpieczeństwo podczas pracy oraz chroni elementy przed uszkodzeniami.

Miernik kompresji

Miernik kompresji pozwala sprawdzić stan techniczny silnika i jego wigor. Pomiar ciśnienia w cylindrach umożliwia ocenę zużycia tłoków, pierścieni i uszczelki pod głowicą, dając nam informację, czy silnik wymaga renowacji/remontu.

Ściągacze do łożysk

Ściągacze do łożysk pozwalają na bezpieczne zdejmowanie łożysk z wałów i osi bez ryzyka uszkodzenia elementów. Ściągacze, takie jak te do sprzęgła, wału korbowego czy koła magnesowego, są specjalistycznymi narzędziami, które umożliwiają bezpieczne i precyzyjne zdejmowanie trudno dostępnych elementów motocykla, bez ryzyka ich uszkodzenia.

Komputer do diagnostyki

Nowoczesne motocykle wyposażone są w zaawansowaną elektronikę, to wręcz jeżdżące komputery, które dbają o nasze bezpieczeństwo i fun z jazdy. Komputer diagnostyczny umożliwia odczyt kodów błędów i zrozumienie, co nie działa w motocyklu, diagnostykę układów elektronicznych oraz programowanie elementów sterujących.

Zakuwarka do łańcucha

Niezbędny przyrząd do rozkuwania i zakuwania łańcuchów napędowych w motocyklu. Osobiście polecam zakuwarkę marki DID, z której korzystam na co dzień i którą zakułem już kilkadziesiąt napędów.

Łyżki do opon motocyklowych, montażownica i wyważarka

Montażownica i wyważarka pozwalają na szybki demontaż i montaż opony a także wyważenie koła. Podczas wymiany opon motocyklowych łyżki również są nieocenione. Pomagają w bezpiecznym i skutecznym demontażu oraz montażu opon na obręczach. Moim zdaniem taki zestaw to absolutny must have każdego warsztatu motocyklowego.

Serwis i naprawa motocykla we własnym zakresie vs pomoc specjalisty

Każdy motocyklista, który samodzielnie zajmuje się serwisowaniem swojego jednośladu, powinien zadbać o odpowiednie wyposażenie garażu. Podstawowe narzędzia takie jak śrubokręty, klucze i smary są niezbędne do codziennych prac serwisowych i to jest absolutny must have. Z kolei zaawansowane narzędzia pozwalają na precyzyjne i skomplikowane naprawy i konserwację poszczególnych układów – są dużo droższe i jeżeli zajmujesz się serwisem wyłącznie swojej maszyny, kompletnie nieopłacalne w zakupie.

Mam nadzieję, że moja lista pomogła Ci w skompletowaniu narzędzi do garażu lub podsunęła Ci pomysł, co jeszcze musisz dokupić. Jeżeli natomiast nie przekonałem Cię i wolisz oddać swój motocykl do serwisu, pod czujne oko specjalisty – zapraszam do kontaktu. Jeżeli jesteś z okolic Trójmiasta, chętnie zajmę się Twoim motocyklem – prowadzę tu serwis motocyklowy Trójmiasto, w którym z pasją i serduchem opiekuję się zarówno swoimi motocyklami, jak i motocyklami znajomych oraz moich Klientów – motocyklistów.